Sinh mẫu [1] của Công chúa là cố Miêu Quý phi, con gái của Tòng nhất phẩm Phiêu kỵ Đại tướng quân Miêu thị. Thân phận bà ấy hiển hách, địa vị cao quý, đến cả Tiên hoàng hậu cũng phải nể nang vài phần.

[1] Mẹ ruột.

Khi Miêu Quý phi còn được sủng ái, bà từng sinh hạ ba người con trai nhưng tất cả đều yểu mệnh. Dân gian thường rỉ tai nhau rằng, nếu ba đứa trẻ ấy còn sống, với chiến công lừng lẫy của Miêu đại tướng quân, ngôi vị thái tử chưa chắc đã vững.

Nhưng công cao át chủ, Miêu đại tướng quân cũng không thoát khỏi số phận bị Tiên đế thanh trừng. Miêu Quý phi đau đớn tột cùng, chẳng lâu sau cũng lâm bệnh qua đời. Khi ấy, Công chúa mới tròn bốn tuổi, được đưa đến nuôi dưỡng dưới gối hoàng hậu.

Mười năm sau đó, nàng lớn lên cùng Lương Quốc Công chúa, tình cảm vô cùng sâu đậm.

Thế nhưng trong cung lại có lời đồn rằng Miêu Quý phi thực ra đã tự vẫn, lại còn vô cùng chán ghét thân phận nữ nhi của Công chúa.

Tôi không dám hỏi Công chúa, chỉ sợ làm nàng đau lòng. Những năm tháng lớn lên dưới gối hoàng hậu, có lẽ nàng đã sống chẳng mấy vui vẻ, mà mối quan hệ giữa nàng và Lương Quốc Công chúa cũng chẳng hề hòa thuận.

Năm Thừa An thứ hai mươi, Tiên hoàng hậu hoăng [2]. Tiên đế vô cùng đau đớn, mấy tháng liền không thiết triều chính. Thân là con cái, Công chúa cũng thường xuyên vào cung thăm hỏi.

[2] Từ dùng để chỉ cái chết của các chư hầu, phi tần, hoàng tử hoặc quan lại cấp cao.

Vào một ngày tuyết rơi, tôi cùng Công chúa vào cung. Nàng đến tẩm điện của Tiên đế để bái kiến, còn tôi cùng các vị phò mã khác đợi ở điện phụ. Mãi đến chiều tối vẫn không thấy Công chúa trở ra, tôi đành phải đi tìm. Một tên nội thị mách rằng, Công chúa đã được Lương Quốc công chúa gọi đi, hình như là đến Hưng Lạc Điện.

Trước năm mười hai tuổi, Công chúa và Lương Quốc Công chúa ăn ở cùng nhau. Vì hai người trạc tuổi, Tiên hoàng hậu sợ Công chúa mất mẫu thân sẽ quá đau buồn nên đã có ý vun đắp cho họ thân thiết, nhưng cuối cùng vẫn không được như ý nguyện.

Công chúa và Lương Quốc Công chúa tựa như băng với lửa, chẳng thể dung hòa.

Khi tôi đến nơi, liền nghe thấy tiếng Lương Quốc Công chúa đang giận dữ mắng nhiếc Công chúa ở dưới hàng hiên.

Cô ấy trút hết nỗi đau mất mẹ lên người Công chúa, dường như chỉ có vậy mới khiến lòng mình nhẹ nhõm hơn: "Ngươi tưởng ngươi là ai? Ngươi tưởng được mẫu thân ta nuôi dưỡng thì sẽ khiến bà vui lòng, cướp được sự sủng ái của ta sao? Dựa vào đâu chứ? Ngươi có mẫu thân của ngươi, dựa vào đâu mà đến cướp mẫu thân của ta! Bây giờ bà mất, ngươi chẳng mảy may đau buồn, cớ gì còn giả nhân giả nghĩa đến viếng!"

"Cái thói tham lam vô độ y hệt mẹ ngươi, ta hận ngươi, Tạ Lam, ta hận chết ngươi!"

Công chúa mãi vẫn im lặng, nàng quay lưng về phía tôi, tôi không nhìn rõ nét mặt, cũng chẳng đoán được tâm trạng của nàng ra sao.

Lương Quốc Công chúa cười khẩy một tiếng, rồi lại kéo tôi vào câu chuyện: "Ta biết ngươi ghét ta, cũng ghét cả mẫu thân ta, nên mới vội vàng hạ giá cho Phạm Bình. Nhưng thế thì đã sao, hắn cũng chỉ là một kẻ bất tài, chẳng bằng một góc của Chu Tam lang. Hắn đối tốt với ngươi đến mấy, lẽ nào có thể sánh được với tình cảm của ta và mẫu thân dành cho ngươi sao?"

Tim tôi chợt đau nhói. Công chúa có lẽ hơi xúc động, gió thổi bay vạt áo nàng. Giọng nàng lạnh lùng: "Ta đã hạ giá rồi, Tạ Nhu Viễn, ta không còn ở trước mắt ngươi nữa, ngươi còn muốn gì nữa đây?"

"Hừ!" Lương Quốc công chúa cười nhạt, "Mẫu thân luôn nói ta không bằng ngươi, nhưng ta quyết phải hơn ngươi. Ta muốn cho ngươi biết, dù ngươi có tài văn chương, vẽ giỏi đến đâu, cuối cùng vẫn không bằng ta. Đợi Thái tử ca ca đăng cơ, ta chắc chắn sẽ cầu xin huynh ấy ban cho Chu Tam chức quan, ngươi sẽ mãi mãi không bao giờ bì được với ta!"

Giọng Công chúa đầy vẻ khó tin: "Ngươi hạ giá cho Chu Phò mã chỉ vì chuyện này?"

Lương Quốc Công chúa đáp: "Nữ nhi rồi cũng phải thành gia, chẳng lẽ Chu Tam không hơn Phạm Bình sao? Chỉ là một bài thơ mà thôi, thiên hạ nào có ai nhớ đến hắn! Sử sách cũng sẽ chẳng ghi lại nửa chữ tài hoa nào của hắn!"

Thân hình mảnh mai của Công chúa chao đảo trong gió, nàng thở dài: "Tạ Nhu Viễn, ta chưa từng muốn tranh giành với ngươi, là do ngươi từng bước ép người. Chúng ta vốn có thể làm tỷ muội, nhưng ngươi không muốn, bây giờ nói những lời này còn có ích gì. Nếu gả cho hắn khiến ngươi vui vẻ, vậy ta chúc phúc cho ngươi, nhưng việc hạ giá cho Phạm Bình, ta không hối hận."

Ánh mắt Lương Quốc Công chúa ánh lên vẻ hoang mang, dường như không hài lòng với câu trả lời này, cô ấy gấp gáp gắt lên: "Ngươi nói dối! Ngươi nói dối!"

Sau đó cô ấy níu lấy vai Công chúa, vành mắt đỏ hoe, lời lẽ bỗng trở nên lộn xộn, không biết là vì tình cảm với Công chúa đã rạn nứt hay vì nỗi đau mất mẹ.

Tôi không nỡ nên bèn cất tiếng gọi: "Công chúa."

Lương Quốc Công chúa sững người, ánh mắt hung hăng chòng chọc phía tôi, hai tay dường như siết chặt hơn. Mà toàn thân Công chúa thì cứng đờ, tựa hồ không nghe thấy tiếng tôi gọi.

Tôi đứng im một lát, sau tiến lên hành lễ với cả hai, đoạn khẽ kéo tay Công chúa, giúp nàng thoát khỏi sự kìm kẹp của đối phương. Tôi không nhìn sắc mặt Công chúa, chỉ đứng chắn trước nàng, cúi người thưa với Lương Quốc Công chúa: "Thần bái kiến Lương Quốc Công chúa, cổng cung sắp đóng, thần đến đưa Công chúa hồi phủ."

Lương Quốc Công chúa đâm ra ngỡ ngàng, mặt trắng bệch, quát: "Hỗn xược! Ngươi là cái thá gì mà dám cản trở bọn ta nói chuyện!"

Tôi cúi đầu đáp: "Thần là phò mã của Nhu Gia Công chúa, Phạm Bình."

Có lẽ vì tôi giả ngây giả ngô, Lương Quốc Công chúa thoáng chốc thất thần, tạo cơ hội cho tôi tách Công chúa ra xa hơn. Cô ấy khẽ run lên, trông tức giận lắm, trỏ tay về phía tôi nhưng không thốt nên lời.

Tôi nhân cơ hội kéo tay Công chúa, mặc kệ sự phẫn nộ của Lương Quốc Công chúa, dứt khoát đưa nàng đi.

Giữa màn kịch này, tôi trước sau chưa từng nhìn thẳng vào mặt Công chúa, song nàng cũng không từ chối tôi. Đi được vài bước, tôi nghe thấy tiếng Lương Quốc Công chúa nức nở phía sau, giọng đầy bi thương:

"Tạ Lam, rõ ràng chỉ cần ngươi xin lỗi... ta sẽ tha thứ cho ngươi... tại sao... tại sao... ngươi lại không chịu cúi đầu trước ta chứ..."

Công chúa chợt khựng lại, bước chân ngập ngừng. Có điều tôi khẽ siết nhẹ cánh tay nàng, cuối cùng vẫn đưa nàng rời khỏi Hưng Lạc Điện. Mãi cho tới khi không còn tiếng của Lương Quốc Công chúa nữa, tôi mới buông tay nàng ra.

Tường cung cao vời vợi, ánh lửa le lói từ ngọn tháp đá. Tôi cầm đèn lồng đi trước Công chúa, từ đầu chí cuối không hề quay lại. Nàng quá kiêu hãnh, giấu đi sự yếu đuối sau vẻ ngoài lạnh lùng, có lẽ đó là cách nàng chọn để bảo vệ bản thân.

Tôi hiểu sâu sắc cảm giác khổ sở khi bị người khác nhìn thấu nỗi đau lúc đang mang mặt nạ, vì vậy tôi không muốn vạch trần nàng, khiến nàng bất an.

Chúng tôi chậm rãi bước đi trong con ngõ hẹp, tiếng bước chân khẽ khàng phía sau. Cuối cùng, đến một đoạn, tiếng bước chân ấy ngừng lại. Tôi biết nàng đã dừng nên cũng dừng bước, quay lưng đứng trước mặt nàng.

Một lúc lâu sau, nàng gọi tôi: "Phạm Bình."

Tôi đáp: "Thần ở đây."

Sau đó lại là một khoảng lặng kéo dài. Tôi chỉ đứng đợi, hy vọng Công chúa sẽ không quá đau buồn. Nàng thều thào hỏi, hơi nhuốm bất an: "Phạm Bình, Hoàng hậu hoăng rồi, nhưng ta lại không thấy buồn, có phải là ta sai rồi không?"

"Công chúa không buồn, ắt có lý do của người, Phạm Bình không dám phán xét." Tôi bình tĩnh đáp.

Nàng im lặng một lúc, rồi lại nói: "Nhưng Hoàng hậu có công dưỡng dục ta."

Tôi siết chặt cán đèn trong tay, hít một hơi thật sâu, rồi từ từ nói: "Công chúa có lẽ không biết, thần và Phạm Khiêm tuy là huynh đệ, thần cũng thường xin tiền bạc của hắn, nhưng tình cảm lại chẳng thân thiết. Thuở xưa thần rất ham đọc sách, còn Phạm Khiêm lại ham chơi, thường nhờ thần làm bài hộ. Khi ấy thần chẳng nghĩ ngợi gì, vì mẹ chỉ là một tiểu thiếp, mẹ nói chủ mẫu mới là mẫu thân của thần, không được làm phật lòng họ, phải kính trọng họ, nên thần cứ ngỡ mình không làm gì sai cả."

Công chúa trầm mặc, chỉ có tiếng gió vi vu lắng nghe tôi tâm sự.

"Nhưng sau này, khi tây tịch [3] khảo bài, Phạm Khiêm không làm được văn, bị mắng, chủ mẫu lại trách thần, nói thần cố ý làm hư con trai bà ấy. Từ đó thần không dám làm bài hộ cho Phạm Khiêm nữa, cũng đã nhận lỗi với chủ mẫu. Nhưng Phạm Khiêm lại vì thế mà ghét thần, nói thần cố tình giấu tài không giúp đỡ hắn. Thần lâm vào thế tiến thoái lưỡng nan, không biết phải chiều lòng ai. Mãi cho đến sau này, khi Phạm Khiêm bị phụ thân quở trách, nói hắn không biết cầu tiến, suốt ngày chỉ ham chơi, không xứng làm con trai ông ấy, chủ mẫu vô cùng tức giận, cãi nhau với phụ thân không ngớt. Câu chuyện lại đổ lên đầu thần, nói nếu không có sự xuất hiện của thần, con trai bà ấy chắc chắn sẽ chăm chỉ học hành."

[3] Là cách gọi tôn trọng dành cho thầy giáo dạy học tư tại gia (gia sư). Theo lễ nghi xưa, chủ nhà ngồi quay mặt về hướng Nam, còn chỗ ngồi ở phía Tây là trang trọng nhất, dành cho khách quý hoặc thầy giáo.

Ngừng một lát, tôi tiếp tục: "Thần không hiểu tại sao lại trách mình. Từ đó, chủ mẫu lúc nào cũng kè kè bên cạnh Phạm Khiêm, lại mời thêm mấy tây tịch về cho hắn, không cho thần nghe giảng. Dường như chỉ có vậy, bà ấy mới tin rằng con trai mình tài năng hơn thần."

"Tâm tư người lớn, thần làm sao hiểu được, chỉ có mẹ nói với thần rằng: 'Chất Nô, mẹ biết con không phục, con kiêu ngạo, nhưng đi càng vội, đứng càng cao càng nguy hiểm, mẹ chỉ mong con một đời bình an.'" Tôi cúi đầu nhìn đôi tay mình, cười khổ một tiếng, "Thần không nghe lời mẹ, cuối cùng hai tay tàn phế. Nhưng từ đó, cả Phạm Khiêm và chủ mẫu đều đối xử tốt với thần hơn nhiều. Công chúa nghĩ xem, đó có được coi là công ơn dưỡng dục không?"

Công chúa không trả lời, song tôi nghĩ hoàn cảnh của mình và nàng có lẽ cũng tương tự. Cha mẹ nào trên đời mà chẳng mong con mình là số một, là thiên tài, coi một người không cùng huyết thống là kẻ thù, có lẽ cũng là điều dễ hiểu.

Tôi nhẹ thở dài, nói: "Lòng người không phải nguội lạnh trong một sớm một chiều, đối với Công chúa, nếu ở dưới gối Hoàng hậu không vui vẻ, cớ gì phải tự trách mình vì không đau buồn cho người?"

Nàng chẳng buông một lời, chỉ im lặng hồi lâu mới nói với tôi: "Phạm Bình, chúng ta về thôi."

#

Tôi cho rằng việc tình cờ gặp lại Lương Quốc Công chúa có lẽ đã khiến Công chúa nhớ lại chuyện xưa. Nàng lặng lẽ bước đi trong đêm tối, tôi thoáng chút xúc động, nhè nhẹ nắm tay nàng, hy vọng có thể an ủi nàng phần nào.

Quá khứ của nàng và Lương Quốc Công chúa có lẽ không giống như tôi và Phạm Khiêm, tình nghĩa giữa nữ tử vốn phức tạp hơn nhiều. Trong mười năm ấy, có lẽ Lương Quốc Công chúa cũng từng rất tốt với nàng, nhưng đến nông nỗi ngày hôm nay, ai biết được nguyên do.

Bàn tay công chúa hơi lạnh. Nàng nhìn thẳng về phía trước, dưới ánh đèn hoa lệ, nàng tựa như một vực sâu không tia sáng nào lọt tới, đen kịt chẳng thấy đáy.

Chúng tôi đi một quãng đường dài vô định, đến khi hoàn hồn mới nhận ra đã tới một nơi vắng vẻ.

Nơi này không phải chỗ lý tưởng để ngắm pháo hoa, tôi đương do dự có nên nhắc nàng hay không thì nghe thấy tiếng bước chân vội vã phía sau.

Quay đầu lại, tôi chưa kịp nhìn rõ người đến thì đã thấy Công chúa bị giật mạnh ra khỏi cạnh tôi.

"Chát!"

Một cái tát vang dội giáng xuống má Công chúa. Lương Quốc Công chúa tóc tai rối bời, ánh mắt đầy phẫn hận. Công chúa dường như bị đánh đến ngẩn người, mãi chưa hoàn hồn. Trong lúc tôi còn đang kinh ngạc, Lương Quốc Công chúa lại giơ tay lên lần nữa, tôi không nghĩ ngợi gì thêm, liền lao đến che chắn trước mặt Công chúa.

"Chát!"

Cũng một cái tát như vậy quất lên mặt tôi, nóng rát. Lương Quốc Công chúa nghiến răng nghiến lợi hầm hập nhìn Công chúa: "Tạ Lam! Đồ khốn! Đồ lòng lang dạ sói, ta phải giết ngươi!"

Phía sau, Chu Phò mã hớt hải chạy tới, kéo Lương Quốc Công chúa lại. Giữa đêm dài, bốn người chúng tôi đối mặt nhau, mỗi người một nỗi tâm tư.