Thường nói quý nhân bận rộn, câu này dùng để miêu tả Hoàng đế thì không sai chút nào. Không cần nói đâu xa, chỉ cần nói cái bận rộn đầu tiên là Hoàng đế thì sẽ không có cái phước được dậy trễ. Từ nhỏ tới giờ, ngày nào Hoàng đế cũng thức giấc từ canh năm, chỉnh tề y phục rồi đến thỉnh an bề trên. Chỉ khác một chỗ, trước khi lên ngôi là đến Thanh Hòa điện yết kiến Tiên đế, sau khi đăng cơ thì là đến Nhân Thọ cung thỉnh an thái hậu. 

Tiên đế trường mệnh, nhưng phúc phần của tôn tử thì lại không được tốt, lập hai vị Thái tử nhưng cả hai đều giá hạc về Tây trước Tiên đế, lại đều không có con nối dõi. Ngày Tân đế lấy thân phận dưỡng nữ của Thời hoàng đế để kế thừa đại thống, Điệu điện hạ và Thời điện hạ đoản mệnh đều được truy phong Đế hiệu theo di chiếu của Tiên đế, đối xử với gia quyến cũng không thể chê bai chỗ nào. Thái tử phi của Điệu điện hạ qua đời sớm, còn đích thê Trương thị của Thời điện hạ cũng được theo đó sắc phong Thái hậu, an dưỡng trong cung. Hoàng đế cung kính, mỗi ngày đều đến thỉnh an sớm tối, Thái hậu nhân từ cũng ân cần hỏi han, nhưng một người trầm ổn, một người kiệm lời, giữa hai người luôn có một tầng khoảng cách, gọi là khách sáo, không có sự thân thiết như người nhà thật sự.

Hôm đó, như thường lệ, sau khi Thái hậu thăm hỏi hết mọi chuyện vặt thường ngày của Hoàng đế, không khí hơi chùng xuống. Suy nghĩ một lát, Trương thị hỏi: "Nghe nói gần đây tên Từ Triều ở Ngự Thiện Phòng gây chuyện?" 

"Không hẳn là gây chuyện." Hoàng đế lắc đầu, "Là nhi thần tự biến mình thành trò cười thôi, ra ngoài cung đi dạo một vòng mới thấy mình chẳng biết gì cả." 

"Thế là ý gì?" Thái hậu nhíu mày, Thôi Thành Tú vội bước lên, kể lại đầu đuôi một cách sinh động. Từ Triều xuất thân từ cung của Thái hậu, mà Hoàng đế đã phán miễn hết truy cứu, nên hắn cố ý dồn hết trách nhiệm lên người không liên quan: "Nói rõ ra thì... người ở Ngự Thiện Phòng cũng là xuất phát từ ý tốt, chỉ là làm việc không chu toàn. Còn những kẻ miệng lưỡi ngoài kia thật đáng ghét, tính tình Quan gia tiết kiệm, mỗi bữa ăn chỉ có năm món, đừng nói đại thần trong triều mà ngay cả những nhà giàu có trong kinh thành cũng không có ai tiết kiệm đến vậy! Thỉnh thoảng có dùng một món củ cải hầm hải sản thì có gì đáng nói chứ? Mấy kẻ thư sinh kia nghèo hèn, nghe vài câu đồn đại là đã làm ầm lên, chúng nô tài nghe mà thấy oan uổng cho Quan gia!" 

Thái hậu thở phào nhẹ nhõm, nói với Hoàng đế: "Tuy thiên hạ nhiều chuyện, nhưng rốt cuộc vẫn là do Từ Triều làm việc không chu toàn mới để người ta dị nghị. Dù có bỏ lệ trình thẻ bài ngự thiện, chẳng lẽ không có cách nào khác để báo cho chủ tử biết hay sao? Hoàng đế nhân từ không truy cứu, nhưng ai gia phạt vẫn phải phạt." Nói rồi quay sang cung nữ bên cạnh: "Ngọc Thúy, lát nữa bảo Hứa ma ma thông báo cho Thận Hình ty, rằng người ở Ngự Thiện Phòng làm việc bất cẩn, phạt bỏ nửa năm bổng lộc. Quản sự Từ Triều và Phó quản sự Từ Lộc bất tuân ý chỉ của Quan gia, đánh hai mươi trượng, giáng xuống một cấp, tạm thời cho giữ chức vụ, nếu lần sau còn làm không tốt sẽ cách chức cả thảy." 

Tính tình Thái hậu vốn ôn hòa, lần này cho hình phạt nghiêm khắc như vậy là rất hiếm thấy, rõ ràng thực sự tức giận. Thôi Thành Tú vừa lạy tạ lòng vừa thầm hoan hỉ, rốt cuộc Thái hậu và Hoàng đế vẫn người nhà đấy, người ngoài không thể xen vào. Từ Triều tiểu tử kia dám mượn danh Thái hậu, chẳng phải là không muốn sống nữa hay sao! 

Hoàng đế đứng dậy tạ tội: "Lúc đó bỏ thẻ bài ngự thiện là do nhi thần nhất thời nóng giận, cũng không suy nghĩ chu toàn. Giờ nghĩ lại, những sự việc thế này thực ra cũng vì thế mà nảy sinh, nhi thần sai lầm lại để mẫu hậu xử lý hậu quả, thực sự đáng xấu hổ." 

Thái hậu thở dài, đỡ Hoàng đế dậy: "Quan gia ngày nào cũng phải nghe chuyện triều chính, còn phải nghe giảng, bao nhiêu đại sự trong thiên hạ xử lý không xuể, chỉ có những việc vặt vãnh trong hậu cung này, ta mới có thể giúp một tay. Hôm nay ta xử lý Từ Triều không chỉ vì một mình hắn. Những năm nay trong cung này ít chủ tử, ta quan sát thấy có một số kẻ nhàn rỗi sinh thói hư, ngấm ngầm giữ những ý đồ xấu. Ban đầu cũng muốn tích phúc cho Thời hoàng đế, không động thủ, nhưng giờ đây những kẻ này càng ngày càng lộng hành, không thể mặc kệ. Tới đây phải trừng trị những kẻ đó, nghiêm túc chỉnh đốn lại phong khí và quy củ trong cung, dù sao sang năm cũng tới lúc Quan gia bắt đầu chuẩn bị chấp chính và lo liệu cho đại hôn rồi." 

Những lời này hợp tình hợp lý, Hoàng đế có chút xúc động, cúi đầu suy nghĩ một lát: "Mẫu hậu nhắc đến Thời hoàng đế, nhi thần lại nhớ một chuyện. Trước kia, khi nghe giảng, Từ học sĩ có nói rằng Tiên đế thường vi hành đến Báo Quốc Tự tham thiền, Thời hoàng đế thường theo hầu, cũng đã rất sùng đạo và thấm nhuần các triết lý Phật giáo, còn ban tặng kinh sách cho Báo Quốc tự. Gần đây nhi thần xuất cung vi hành cũng đã đến Báo Quốc tự chiêm bái, cũng dâng tiền mở đạo tràng bảy bảy bốn mươi chín ngày cho Thời hoàng đế. Ngày 16 tháng 6 tới là ngày giỗ của Thời hoàng đế, nhi thần muốn mời Mẫu hậu cùng vi hành đi thắp nén nhang, một là để tránh việc mấy Ngự sử ồn ào, hai là được yên tĩnh không bị quấy rầy. Có điều, chỉ e chỉ là có chút đường đột, không biết mẫu hậu thấy sao?" 

"Quan gia suy nghĩ còn chu toàn hơn ta, ta còn gì để nói nữa?" Thái hậu nở một nụ cười thoải mái, "Năm xưa ta cũng đã theo Ai hoàng đế đến Báo Quốc tự, cũng chỉ mang theo vài người, đi thầm lặng, về thầm. Phật vốn luận tâm không luận tích, Quan gia có tấm lòng hiếu thảo này, Thời hoàng đế dưới suối vàng cũng vui lòng. Khua chiêng gióng trống cũng chỉ là để người khác nhìn vào rồi bàn tán mà thôi, chúng ta là người một nhà, không cần làm những chuyện hình thức đó." 

"Vâng." Vì sắp đến giờ nghe giảng ở Văn Hoa điện, Hoàng đế không thể ở lại lâu, kiên nhẫn nghe Thái hậu kể thêm vài chuyện cũ năm xưa rồi liền cáo lui di giá. 

———

"Quan gia có tấm lòng hiếu thảo như vậy, thật không gì bằng! Thái hậu nương nương cũng thật sáng suốt!" Thôi Thành Tú thấy kẻ thù gặp nạn, trên đường theo kiệu đi vẫn còn phấn khích lải nhải, "Lại nói, mấy hôm trước nô tài nghe nói trong nhà Ngô đại nhân ở Hình Bộ có xảy ra một chuyện. Ngô thái phu nhân nói Ngô đại nhân được thăng quan là do Phật tổ phù hộ, muốn phát nguyện đúc tượng Phật để cung tiến. Ngô đại nhân nghe thế lại nói quân tử không bàn chuyện quỷ thần, không tin điều mê tín, thế là hai mẹ con tranh luận một hồi, kết quả Ngô đại nhân chọc giận mẫu thân, phải quỳ cả đêm ngoài sân, đầu gối sưng hết cả! Ngô đại nhân là người ngay thẳng, tài năng cũng thuộc hàng nhất, chỉ tiếc là đọc sách thánh hiền một cách quá cứng nhắc, không biết áp dụng linh hoạt gì cả, chứ nếu noi theo gương Quan gia thì đâu đến nỗi..." 

"Chớ có bao giờ bình phẩm về việc đọc sách của người khác." Hoàng đế liếc hắn một cái, "Ngươi chọc giận các đại thần, trẫm cũng không bảo vệ ngươi đâu." 

"Chuyện này cả kinh thành đều biết, nô tài sao dám nói bậy?" Hoàng đế bình thường không ngại nghe những chuyện tầm phào trong kinh thành, Thôi Thành Tú lướt qua những lời mình vừa nói, bỗng chốc có linh cảm, "Thực ra nghĩ lại, người đọc sách cũng có người hiểu chuyện, ví như vị Cố cô nương đó, Hứa cô nương nói Quan gia ăn một bữa đáng giá ngàn vàng, Cố cô nương còn biết đứng ra minh oan cho Quan gia. Đây chẳng phải là ích lợi của việc đọc sách, hiểu lý hay sao?" 

Hoàng đế nheo mày rồi lại thả lỏng, không nói gì, chỉ khẽ gật đầu, bước xuống kiệu, còn dặn dò: "Những lời này, tìm cơ hội nói khéo lại cho mẫu hậu nghe. Và phải nhớ, báo cáo lại chuyện gì thì cũng phải nói cho công bằng, đừng che đi ưu điểm của người khác." 

Thôi Thành Tú cúi người, đứng sững, nhìn các giảng quan dẫn thái giám nghênh đón hoàng đế vào Văn Hoa điện, mãi sau mới khép được miệng lại.

Không cần biết Thái hậu nghe xong có để ý đến Cố Uyên hay không, trong ba người, hoàng đế chỉ đặc biệt dặn dò mình phải "công bằng" với Cố Uyên, bản thân điều này thôi đã là thiên vị rồi! 

Hoàng đế không biết những lời trong bụng này của hắn, lúc này đang ngồi ngay ngắn nghe học sĩ Hàn Lâm viện Từ Chương giảng sách. Giảng sách trong cung khác với ngoài dân gian, vì không cần ứng thí nên thời gian dành cho Tứ Thư không nhiều, mà chú trọng hơn vào các loại sách sử và luật lệ, chính sách tiền triều.

Hôm đó, giảng về điển cố Hoàng đế tiền triều tăng sưu thuế khiến dân chúng lầm than. Từ Chương giảng xong, theo lệ là học trò đặt câu hỏi, lúc này quân thần thân thiết, nói chuyện không kiêng kỵ, mấy thị đồng cũng thi nhau hỏi nhiều điều, Từ Chương cũng kiên nhẫn giải đáp từng câu. Cuối cùng, mỉm cười hỏi Hoàng đế: "Quan gia có chỗ nào không hiểu hay không?" 

Hoàng đế suy nghĩ một lát: "Trẫm chỉ thấy lạ là dân chúng ở địa phương khác nhau thì sẽ có phản ứng khác nhau. Hải Châu tăng thuế ba phần mười đã có loạn do chúng dân nổi dậy; Ngô Châu tăng thuế đến năm phần mười, sao không thấy ai có chí khí đứng lên?" 

Câu hỏi này rất nhạy và trúng điểm then chốt. Từ Chương vui mừng: "Bản tính của dân chúng ở mỗi nơi quả thật là có khác. Hải Châu giáp biển, giao thương nhiều, cũng hải tặc, chúng dân bạo gan, tính tình thẳng thắn; Ngô Châu đất học, cực thịnh văn chương, nhiều cử nhân tú tài xuất sĩ làm quan là từ đất ấy, khi tăng thuế dân thường sẽ tìm đến nương nhờ các sĩ thần, quan lại. Như thế, chỉ làm lợi cho các thế gia giàu có, vì dù tăng thuế đến năm phần mười mà diện tích đất nộp thuế giảm bảy tám phần mười, thì tổng số thuế thu vào thậm chí còn thấp hơn lúc trước. Hiện nay triều ta thuế má công bằng, mà đất học Ngô Châu vẫn giữ vững phong độ, mỗi lần có khảo thí đều đứng đầu bảng vàng. Thị đồng Lý Thụy Nương bên cạnh Quan gia, cũng là người Ngô Châu." 

"Khanh là người Ngô Châu?" Hoàng đế quay sang hỏi Lý Thụy Nương, "Chỗ nào ở Ngô Châu?" 

Lý Thụy Nương không dám lơ là, đứng dậy bẩm báo: "Bẩm, thần là người huyện Bình Giang, phủ Tùng Giang, Ngô Châu." 

"Phủ Tùng Giang, huyện Bình Giang..." Hoàng đế hơi nhíu mày, "Nơi đó quả nhiên là cái nôi của văn chương, truyền thống xuất sĩ lâu đời. Thế, lúc khanh đi học, ở Bình Giang học phủ có ai cùng thời sánh ngang với khanh không?" 

Hoàng đế bình thường chuyên tâm vào triều chính và học tập, rất ít nói chuyện phiếm, Lý Thụy Nương gần như run lên vì căng thẳng, lấy lại bình tĩnh liền nói: "Thần không dám lừa dối Quan gia, năm đó mỗi năm thần đi thi đều thua một người, chỉ đứng sau duy nhất một người ấy, chưa từng được đứng đầu." 

"Ôi, xét về văn chương ai còn có thể áp đảo Thụy Nương?" Ngay cả Từ học sĩ cũng tò mò hứng thú, "Như ta biết, khoa thi Hội năm ấy, huyện Bình Giang có ngươi là đầu bảng, chẳng lẽ người đứng trên ngươi không đi thi? Chẳng lẽ trong dân gian còn có nhân tài ẩn dật?" 

"Người đó... luận văn chương, luận khí phách, luận nhân phẩm, đều hơn thần một bậc, chỉ là số phận hẩm hiu." Lý Thụy Nương có chút buồn bã, "Không hiểu sao, trước kỳ thi Hội người ấy bị bệnh nặng rất lâu, lỡ mất kỳ thi, sau đó việc học cũng bỏ bê hẳn. Năm ngoái người nhà của thần gửi thư tới còn nhắc đến giờ người đó vẫn chỉ là tú tài, thực sự đáng tiếc vô cùng." 

Từ Chương là người trọng sĩ tử, đồng cảm lắm, thở dài hỏi: "Tên người đó là gì? Ta sẽ viết thư nhắc Học chính ở Ngô Châu lưu ý, nếu quả thật có tài mà sức khỏe không tốt thì sẽ cho bổ sung hiền tài ngoài khoa cử, đến Học viện Ngô Châu dạy học cũng được." 

"Bẩm, người đó họ Cố, tên Uyên." Lý Thụy Nương rút một tờ giấy trắng trên bàn, viết hai chữ 'Cố Uyên' rất đẹp, rồi trình lên cho Hoàng đế và Từ Chương xem. 

"Cố Uyên." Hoàng đế lẩm nhẩm đọc tên này hai lần, khóe miệng vẽ lên một nụ cười, "Thụy Nương tiến cử hiền tài thẳng thắn như thế, quả nhiên có tấm lòng nhân hậu, có phong độ đại thần. Người này văn chương nhân phẩm đều hơn ngươi, hẳn là một anh tài hiếm có, sau này Từ sư phó và Trịnh tiên sinh cùng chủ trì khoa Loan Nghi, cũng hãy lưu ý một chút đến cái tên này, nếu người đó khỏi bệnh có đến ứng thí thì nhớ chiếu cố đôi chút." 

Từ Chương vui vẻ nhận lời, Lý Thụy Nương được hoàng đế khen ngợi cũng vô cùng vui mừng, chỉ có Thôi Thành Tú bấy giờ dẫn tiểu thái giám bưng khay trà vào đã nghe rõ từng lời của Hoàng đế - trong lòng bèn thở dài, nghĩ thầm tâm tư Quan gia thật là quá ư thiên vị rồi!

—— Hết chương 5 ——

Nhà đài bình: Yên tâm hành trình vào được trái tim chị Uyên của Quan gia còn dài dằng dặc lắm, trước hết Quan gia cứ lớn đi đã 🥹