Sáng sớm ngày hôm sau, Tạ Nhan cùng mẫu thân Tào Nga lặng lẽ mang theo Tạ Nguyên Cốc, giống như thường ngày, khiêng theo nông cụ mà xuống đồng.

Chỉ là hôm nay các nàng đi chính là mảnh ruộng tùng thổ* kia, dính sát vào một mảnh ruộng của nhà Lí Chính. Đa số ruộng nhà Lí Chính đều cho người khác thuê, chỉ còn lại ba mẫu là tự mình canh tác, vừa khéo lại nằm sát ngay ruộng của Tào gia. Mấy ngày nay Tạ Nhan âm thầm quan sát, hôm qua vợ chồng Lí Chính vừa hay tới đây làm đồng, việc còn chưa xong, hôm nay thể nào cũng sẽ quay lại.

*Mảnh ruộng tùng thổ: Ruộng đất đã được cày xới tơi xốp, chuẩn bị gieo trồng.

Quả nhiên, mẹ con các nàng mới vừa cắm cúi làm đồng không bao lâu, Lí Chính Thái Trữ liền dẫn theo vợ mình là Cao thị cũng xuống đồng.

Gặp người quen trong thôn, tất nhiên chào hỏi lẫn nhau. Nhớ lại chuyện hôm qua xảy ra, Thái Trữ hỏi: "Hôm qua sau khi về, Tào gia có làm khó các ngươi không?"

Tạ Nhan đáp: "Không có làm khó gì, ngược lại còn phá lệ cho chúng ta ăn thịt khô, còn nói về sau ăn uống sinh hoạt đều phải thống nhất, không còn khắt khe như trước nữa."

Thái Trữ nghe xong nhíu mày: "Kỳ lạ, lẽ ra không nên như thế mới phải."

Tạ Nhan nhân cơ hội hỏi tiếp: "Thúc, năm đó Tạ gia đem ba mẹ con chúng ta đuổi trở về, hộ tịch của chúng ta vẫn chưa xử lý xong. Hiện giờ nếu muốn tách hộ, thì phải làm thế nào?"

Thái Trữ nghe xong, đứng phắt dậy: "Các ngươi muốn phân gia? Nhưng tiểu Cốc nhi hiện mới chưa tới năm tuổi, mà nam tử phải đủ mười hai tuổi mới có thể lập hộ, huống hồ các ngươi không ruộng không đất, nếu thực sự tách ra thì lấy gì mà sống?"

Tạ Nhan đáp: "Chẳng phải còn có thể lập nữ hộ sao? Giống như nương ta vậy, trước kia xem như bị Tạ gia bên kia hưu bỏ, theo lý thì lúc trở về đã phải độc lập thành hộ. Nếu tái giá cũng có thể theo ý nguyện bản thân. Chỉ là mấy năm nay vẫn không truy xét, nên vẫn để chung một hộ. Hiện giờ ta đã lớn, Cốc nhi cũng sắp năm tuổi, nếu cứ ở lại Tào gia thế này, sau này Cốc nhi muốn học chữ cũng khó mà lo liệu."

Tào gia thế nào, bên Lí Chính đều rõ cả. Tạ Nhan lấy chuyện đệ đệ đọc sách ra làm cớ, Thái Trữ tự nhiên hiểu rõ trong lòng: "Ba mẹ con các ngươi ở trong thôn không có đất ở, theo lý thì không thể lập hộ."

Nghe vậy, lòng Tạ Nhan thoáng trầm xuống. Quả nhiên chế độ hộ tịch thời cổ cũng không khác hiện đại là bao, muốn lập hộ, trước tiên phải có đất nền.

"Vậy Thái thúc, nếu chúng ta có đất nền rồi, có thể phân gia lập nữ hộ không?"

Thái Trữ ngẫm nghĩ một chút rồi đáp: "Theo luật Đại Tấn, trong nhà không có nam chủ, hoặc con trai chưa đủ mười hai tuổi, chỉ cần trong thôn có đất nền, lại được Lí Chính trong thôn xét duyệt, thì có thể lập nữ hộ."

Tạ Nhan vội hỏi tiếp: "Thúc, có phải chỉ cần ta có một mảnh đất nền, bất kể lớn nhỏ, đều có thể lập hộ?"

"Chuyện là vậy, nhưng điều kiện là sau khi các ngươi phân ra, phải có khả năng tự nuôi sống mình. Nếu không, phân ra xong lại ra ngoài ăn mày, bên trên mà truy xét thì ta làm Lí Chính cũng không dễ ăn nói."

Quan tích có chấm công khảo hạch, Thái Trữ cũng không muốn vướng phải phiền toái.

"Thái thúc, nương ta từ năm năm trước mang theo ta và đệ đệ trở về thôn Thượng Diêm, suốt năm năm nay toàn bộ ruộng nhà Tào gia đều là hai mẹ con ta canh tác. Ngài nói thử xem nếu chúng ta phân ra sống riêng, có tay có chân, sao lại nuôi không nổi bản thân?"

Nói rồi, Tạ Nhan nhìn Thái Trữ đầy vẻ đáng thương, hy vọng lay động được nam nhân trước mặt này.

"Lời nói thì vậy, nhưng ruộng kia là ruộng nhà Tào gia, các ngươi phân ra, chẳng lẽ họ lại chia ruộng cho các ngươi sao?"

"Đương nhiên là không. Nhưng giờ trong thôn có nhiều hộ không muốn tự làm ruộng, đều cho thuê cả. Ta và nương có thể thuê bốn, năm mẫu, giao thuê ruộng mỗi năm chắc chắn có thể đủ nuôi sống ba người chúng ta."

Thái Trữ nhìn cô nương nhỏ trước mặt. Trước kia không mấy khi chú ý đến người này, mỗi lần gặp cũng rất ít thấy nàng nói chuyện, phần lớn là lặng lẽ núp sau lưng làm việc. Không biết từ bao giờ, cô nương này đã thay đổi hẳn, ánh mắt tràn đầy thứ mà hắn nhìn không thấu.

"Thúc đừng thấy ta đột nhiên như biến thành người khác. Đây đều là bị ép mà thành thôi. Chuyện hôm qua thúc cũng thấy rồi, mấy năm nay chúng ta ở Tào gia sống chẳng ra sống gì cả. Nương ta là người hiếu thuận, nhưng bọn ta làm con cái, dù gì cũng phải vì tương lai chính mình mà lo liệu con đường sau này."

Thái Trữ nhìn Tào Nga một bên vẫn hoảng sợ ngồi im, thở dài: "Nhưng giờ các hộ trong thôn đều đã có người thuê đất cố định, các ngươi từ đâu chui ra, trong chốc lát biết thuê đất ở đâu?"

"Dù không thuê được thì ta với nương cũng có thể đi khai hoang. Ta đã hỏi rồi, hiện nay triều đình đang cổ vũ khai khẩn đất hoang, đất khai khẩn sẽ thuộc về người khai hoang, đến lúc đó có được đất rồi, chẳng lẽ còn sợ không có đất nền?"

"Cẩm nha đầu, ngươi đừng có đảo ngược sự việc. Trước tiên ngươi phải có đất nền trong thôn đã, mới có thể nhập hộ vào Thượng Diêm thôn, sau đó mới có thể khai hoang. Bằng không, chẳng lẽ a miêu a cẩu cũng lên núi khai hoang, rồi ở luôn trong thôn ta? Vậy chẳng phải loạn cả lên?"

Tạ Nhan xem như đã hiểu rõ: muốn phân gia lập nữ hộ, đầu tiên phải có một mảnh đất nền, tiếp theo là thuyết phục được người trước mặt này hỗ trợ ghi hộ tịch, chờ mọi việc đâu vào đó, mới có thể dọn ra khỏi Tào gia.

"Thái thúc, trong thôn mình muốn mua đất ruộng thì làm thế nào?"

Tạ Nhan nghĩ đến túi tiền ngàn đồng mình chôn trong sơn động, hơi chột dạ mà cất tiếng hỏi.

Thái Trữ nghe được lời này, trong lòng có chút giật mình – không ngờ tiểu cô nương trước mắt lại mở miệng hỏi tới giá ruộng đất. Nhìn ba mẹ con họ quần áo rách rưới, ông ta thở dài một hơi, nói: "Giờ trong thôn mình, ruộng loại nhất thì tám lượng bạc một mẫu, loại nhì sáu lượng, loại ba bốn lượng, còn ruộng xấu thì hai lượng, có loại dở hơn thì một lượng cũng không tới."

Trước mắt là Tào Nga cùng hai đứa nhỏ gầy yếu xanh xao, nhìn thế nào cũng không giống người có thể lấy ra nổi một lượng bạc.

Ai ngờ vừa nghe Thái Trữ nói xong, trong lòng Tạ Nhan lập tức nắm chắc. Trước kia nàng âm thầm tích cóp từng đồng, muốn mua một mảnh đất nền nhà loại "không vào hàng"*, thì một lượng bạc là dư sức. Dù sao đất nền nhà cũng không phải để trồng trọt, đất xấu chút cũng chẳng sao. Đương nhiên, hiện tại các nàng còn chưa có tiền để dựng nhà trên đó.

*Không vào hàng:đất xấu không ai muốn.

Nhưng mặc kệ ra sao, chỉ cần có được một mảnh đất nền nhà, là đã có hy vọng thoát khỏi Tào gia. Ít nhất, người Tào gia không còn có thể nhúng tay vào việc hôn nhân của hai mẹ con họ, càng không thể tự tiện làm chủ gả bán họ nữa. Còn nhà cửa, chỉ cần dựng tạm một cái lều tranh là ở được rồi, cũng còn hơn cái phòng chứa củi rách nát bốn phía lọt gió, chẳng che nổi mưa của Tào gia. Hơn nữa bốn phía thôn đều là núi hoang vô chủ, trên danh nghĩa thuộc triều đình quản lý, nhưng con mồi, rau dại trên núi ai cũng có thể đi tìm. Chặt vài cây gỗ dựng nhà cũng chẳng phải việc khó.

Tạ Nhan vội vàng nói với vẻ khẩn cầu: "Thái thúc, hôm nay nếu thúc có thời gian, có thể giúp ta hỏi thử trong thôn có ai muốn bán ruộng không? Ta chỉ cần một mảnh đất nền nhỏ, loại không vào hàng, khoảng một lượng bạc là được. Nếu trong nhà thúc có miếng nào phù hợp, cũng có thể bán cho ta."

Nàng lại bổ sung chắc nịch: "Thúc yên tâm, ta thật sự có tiền mua. Nếu hôm nay nhìn trúng, ngày mai ta lập tức đem bạc giao cho thúc. Không phải tiền Tào gia, là ta tự mình để dành."

Lí Chính tự nhiên không tin. Phải biết rằng, hai mẹ con nhà này mấy năm qua vì Tào gia làm trâu làm ngựa, lương thực từ ruộng cũng bị Tào gia thu sạch, mà đất xấu không ai muốn Tào gia xưa nay keo kiệt nổi danh, các nàng còn có thể dư nổi bạc sao?

Thấy Thái Trữ không có ý định giúp hỏi, Tạ Nhan trong lòng cũng hiểu được. Dù sao tình cảnh của họ hiện tại, quả thực không giống người có thể móc ra một lượng bạc. Đừng nói một lượng, đến một văn tiền cũng khó mà có được.

Nhưng tiền nàng chôn trên núi, đâu thể lập tức mang về. Huống hồ mấy ngày gần đây người Tào gia chắc chắn theo dõi nàng sát sao, đi đâu cũng phải cẩn trọng. Đến cả việc tìm Lí Chính cũng phải lấy cớ đi làm đồng mới có thể lén đến gặp.

Nàng đành cắn răng, khổ sở cầu xin: "Thái thúc, tình cảnh mẹ con ta với đệ đệ thế nào, thúc cũng biết. Không tới dăm ba hôm nữa, Tam cữu ta nhất định sẽ lôi ta vào thành bán đi, còn ép gả nương ta cho một lão góa vợ. Đệ đệ ta thì còn nhỏ như vậy, trong thành đám quan lão gia lại thích nhất loại da thịt trắng non như nó. Thúc nỡ lòng nhìn mẹ con ta lưu lạc tới nỗi ấy sao?"

Vợ Thái Trữ là Cao thị cũng đang đứng bên nghe. Từ trước đến nay nàng vốn đã không ưa gì Tào gia. Trước kia thấy cả nhà Tào gia hành hạ, sai khiến hai mẹ con Tạ Nhan như trâu ngựa, lòng đã không đành. Nhưng dù sao đó cũng là chuyện nhà người ta, người ngoài khó mà xen vào.

Giờ nghe Tạ Nhan đau khổ cầu xin, mà Tào Nga lại rưng rưng nước mắt, đứa nhỏ Tạ Nguyên Cốc cũng bật khóc nức nở, cảnh tượng trước mắt khiến người ta không khỏi chua xót.

Cao thị nhéo khuỷu tay trượng phu, nhắc nhở: "Trước đây Ngu bà chẳng phải có nói nhà bà ấy dưới gốc cây hòe to ở chân núi có một mảnh đất muốn bán sao? Vừa vặn chưa đến một mẫu, sợ là chưa tới một lượng bạc, nếu Cẩm nha đầu có đủ bạc, có thể cân nhắc nơi đó. Lại còn cách xa Tào gia, bọn họ muốn tới mắng chửi cũng phải mất nửa nén nhang thời gian."

"Đa tạ thẩm chỉ điểm!" – Tạ Nhan mừng rỡ đến bật khóc – "Ân đức của thẩm, cả nhà chúng ta suốt đời không quên!"

Lời còn chưa nói xong đã vội vàng tâng bốc, khiến Cao thị trong lòng vui vẻ hẳn. Nàng trừng mắt nhìn trượng phu một cái, rồi quay sang Tạ Nhan nói: "Chỉ là miếng đất kia địa thế hơi cao, e là chỉ trồng được chừng năm phần ruộng. Lại bị tán cây hòe to che hết nắng, mùa màng cũng không mấy phát triển. Bằng không thì cũng không bán đi."

Tạ Nhan thì lo lắng gì chuyện đó có trồng được hay không, chỉ cần có một mảnh đất nền nhà là đã tạ ơn trời đất rồi: "Chỉ cần có chỗ để an thân là đủ, không dám vọng tưởng cao xa. Nếu là ruộng tốt, chúng ta cũng chẳng có khả năng mua nổi."

Cao thị thấy nàng không chê bai gì, trong lòng càng thêm hài lòng. Nhưng mặt lại thoáng lộ vẻ khó xử: "Bên Ngu bà thì dễ nói chuyện, buổi tối để thúc ngươi sang hỏi một tiếng là được. Chỉ sợ ngươi không đưa ra nổi bạc. Dù bà ấy nhìn có vẻ phúc hậu, nhưng mấy năm nay tốn không ít tiền chữa bệnh, bạc thì một xu cũng chẳng bớt cho ngươi đâu."

Tạ Nhan lập tức gật đầu: "Chuyện bạc thẩm không cần lo, sáng mai ta có thể đem đủ bạc giao cho Ngu bà. Chỉ là phần thủ tục sang tên khế đất, còn phải phiền Thái thúc giúp một chuyến."

Nói xong, hai mắt đầy khẩn cầu nhìn Thái Trữ.

Chỉ cần thoát khỏi Tào gia, nàng sẽ có cả đống thời gian lên núi tìm rau dại, con mồi, chẳng còn phải lo chuyện bạc mua đất nữa.

Thái Trữ bất đắc dĩ giơ tay lên nói: "Các ngươi đã nói tới mức ấy, ta còn có thể nói gì? Đến lúc đó sẽ giúp ngươi đi một chuyến. Nhưng mà này, tiểu nha đầu cũng không thể nói suông. Nếu bên Ngu bà đã nói xong mà không thấy ngươi đưa bạc tới, thì sau này có chuyện gì ngươi đừng mong nhờ ta nữa."

Tạ Nhan thở phào một hơi, chuyện đại sự trong lòng xem như đã định xong: "Tự sẽ không thất tín với người."