Khó khăn cố gắng

......

Sau phần phỏng vấn và kiểm tra kỹ năng chuyên môn, Phong Niên lịch sự chào tạm biệt ban giám khảo và các giáo viên, một giáo sư già của Đại học Bách Châu ngồi lại xem sơ yếu lý lịch của cô: "Cô gái này thật tuyệt vời." Vừa lên đại học đã nộp luận văn, nhiều giáo sư tại Đại học Bách Châu có khi không thể viết ra những bài luận chất lượng như cô viết trong thời gian học thạc sĩ và tiến sĩ: "Quan trọng là giản dị, sinh năm 90 nhưng trông chín chắn như sinh năm 70".

Được Du Nhậm an ủi rằng "tóc chỉ xấu trong ba ngày đầu tiên", Phong Niên bước ra khỏi tòa nhà văn phòng, vuốt tóc, lấy điện thoại ra soi: "Đúng là chỉ xấu trong ba ngày đầu tiên, bây giờ đỡ hơn nhiều."

Sở hữu khí chất chín chắn của thế hệ sinh năm 70, Phong Niên mặc bộ đồ công sở lịch sự màu xanh navy đi dạo trong trường Đại học Bách Châu, cuộc điện thoại của Ấn Tú háo hức gọi đến: "Phong Niên, sao rồi?"

"Cũng tạm." Phong Niên cảm thấy một ngày phỏng vấn và kiểm tra khá nền nếp trang nghiêm, cách cô thể hiện cũng tự nhiên thoải mái. Nghe Ấn Tú nói đã lái xe đợi ngoài cổng trường Đại học Bách Châu, Phong Niên chạy bước bộ đến, chân nhói đau vì đôi giày da mũi nhọn nhỏ chật chội.

Phong Niên vừa lên xe đã muốn cởi giày, nói đây là đôi giày được Du Nhậm chọn, quả thực rất hợp với bộ đồ, nhưng mũi giày chật chết đi được.

Ấn Tú hơi sững sờ khi thấy Phong Niên, cô cười nói bộ đồ này đáp ứng yêu cầu của cuộc phỏng vấn, nuốt lại câu tiếp theo: "Có điều trông hơi già, già từ đầu cho đến chân."

"Mấy ngày nay Du Nhậm bận, có lẽ buổi tối sẽ đến quán hơi muộn." Ấn Tú kể, Du Nhậm hỏi chị có muốn tuyển nhân viên không, nói cho chị về tình hình của cô bé đó, quán chị không thiếu người, nhưng liên hệ với bên nhà hàng trước đây chị làm việc, bên đó đang cần người và còn bao ăn ở.

Ấn Tú thấy hai chân Phong Niên khó chịu đổi tư thế, nói: "Trong ngăn xe có giày dự phòng, thay đi."

Phong Niên không thay, nói đây là của Bạch Mão Sinh.

"Là mang sẵn cho em thay." Ấn Tú cười, hiểu ý: "Du Nhậm bảo, giày của em tuy đẹp nhưng không thoải mái, dặn chị mang thêm một đôi dùng một lần." Du Nhậm chu đáo và tinh tế, sự nghiệp học hành giỏi giang, quả là tiền đồ vô biên.

Phong Niên vui vẻ cởi giày ra: "Cậu ấy quá bận, phải tăng ca nhiều, về nhà chưa nghỉ ngơi được bao lâu đã dành hết sự quan tâm cho người khác. Em thấy cậu ấy càng không có thời gian chăm sóc cho bản thân kể từ ngày lên chức chính khoa, nhưng vẫn muốn đi đón Tiểu Liễu."

Ấn Tú lái xe, gật đầu: "Em thì sao? Có biết tự chăm sóc bản thân không?"

Phong Niên cho rằng cô không có vấn đề lớn trong cuộc sống độc thân, biết nấu cơm, biết dọn dẹp vệ sinh: "Em không có yêu cầu gì đối với cuộc sống, chỉ cần một chiếc giường và một giá sách là đủ, sau này có thể ăn ở căn tin." Đại học Bách Châu có yêu cầu rất cao đối với tiến sĩ tiến cử, phải là cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ của Thanh Hoa, Bắc Đại hoặc cử nhân, thạc sĩ của các trường 985 trong nước hoặc tiến sĩ từ những trường danh tiếng ngoài nước, nếu Phong Niên trúng tuyển, tổng số tiền trợ cấp cộng thêm phí bắt đầu nghiên cứu khoa học là 200.000 tệ, quá đủ đối với quan điểm vật chất giản dị của cô.

Ấn Tú liếc nhìn Phong Niên, sực nhận ra cô gái ngốc nghếch im hơi lặng tiếng đứng trước bàn ủi trong xưởng may năm đó cũng trưởng thành và xinh đẹp hơn, trên mặt vẫn giữ lại vẻ trầm lặng và điềm tĩnh. Chiếc xe chạy đến quán trà "Dấu Ấn", Ấn Tú nói hôm nay ba chúng ta cùng ăn một bữa ở quán, chị đã gọi trước các món trong "Phúc Lâm Giang", Du Nhậm dặn chúng ta không cần đợi.

Nhắc đến "Phúc Lâm Giang", Ấn Tú có nhiều cảm xúc lẫn lộn trong lòng, không ngờ Phong Niên cũng tối sầm mắt lại khi nghe đến nơi này.

Ngồi trong quán trà, Phong Niên nói: "Chị ấy... đến Bách Châu lần thứ hai, em đưa chị ấy đến đó ăn." Chị Tống khen Phong Niên biết chọn địa điểm, cho rằng nơi này mang hương vị xưa của quán ăn lâu đời trong thành phố cổ, trong món ăn có vị thơ ca.

Ấn Tú chỉ nghe thoáng qua về chuyện tình cảm của Phong Niên, dạo trước mới biết thì ra Phong Niên chia tay đã lâu. Phong Niên nói về kế hoạch đề cập trong thư chia tay của chị Tống, Ấn Tú chỉ đáp: "Chị hiểu", thầm cảm thấy tiếc cho Phong Niên rất lâu.

Hai người ngồi xuống, nếm thử các món ăn, tâm trạng Phong Niên vẫn chưa hoàn toàn vượt qua nỗi u ám, Ấn Tú gắp đồ ăn cho Phong Niên: "Thịt đông là món mà người Bách Châu không bao giờ biết ngán." Thịt móng giò lóng lánh chuyển động núng nính trên đôi đũa và rồi đặt lên đĩa, Phong Niên cắn một miếng, chua chát sịt mũi, cô cười, được Ấn Tú đưa khăn giấy cho.

"Dạo gần đây em làm những gì?" Ấn Tú hỏi Phong Niên.

"Đọc tài liệu, viết luận văn, kiểm tra bản thảo giúp giáo viên hướng dẫn, làm việc với nhà xuất bản... Tàm tạm xử lý xong những việc đó, em đi Đại Lý." Phong Niên nói đã đến những ngày tháng không có sách, hãy gửi tình vào sông nước vậy. Có điều tình quá nặng, sông nước không thể nhận nổi.

"Sao không liên lạc nữa?" Ấn Tú hỏi, em không muốn căn nhà đó sao?

"Em không muốn." Phong Niên nói, thực ra nhận cũng không sao, thật hời, nhưng mối tình giữa em và chị ấy đã không còn như cũ trong lòng em. Cuộc chia tay chỉ là lời hẹn từ trước, tấm lòng của chị ấy đã đủ để em trân trọng, nếu nhận căn nhà đó sẽ không còn là trân trọng, là "làm tròn nghĩa vụ". Em cũng nghĩ hay là liên lạc với chị ấy, nhưng lại sợ khó giải thích với con của chị ấy, cũng sợ chị ấy không trả lời: "Chị Tiểu Anh, thực ra em đã khá hơn nhiều."

Vài câu tâm sự của Phong Niên như đã xua tan nghi hoặc của Ấn Tú, cô nâng chén với Phong Niên: "Vậy thì chúc mừng cuộc phỏng vấn của Phong Niên thành công rực rỡ."

Phong Niên nâng chén uống rượu gạo, trong lúc cô nheo mắt thưởng thức vị rượu, Ấn Tú nghe điện thoại với biểu cảm và giọng điệu rất lịch sự, cuối cùng nói cảm ơn, hôm khác em sẽ mang loại trà được yêu thích nhất trong cửa hàng đến thăm chị. Gọi xong, Ấn Tú nói đó là chị Trương - bà chủ của Phúc Lâm Giang, kể rằng hôm nay Du Cẩm đã rất nỗ lực thích nghi.

Hôm kia Du Nhậm ra ngoài lúc hơn 10 giờ, sau đó nói sẽ không về ngủ, Phong Niên lấy làm lạ, ngày hôm sau thấy Du Nhậm tan làm với quầng mắt thâm đen, cô mới biết chuyện về Du Cẩm, không ngờ hoá ra Ấn Tú là người giúp giải quyết vấn đề.

"Du Nhậm đưa cô bé đó đến gặp chị một lần, trông có phần giống Tiểu Liễu, nhưng là hai người hoàn toàn khác nhau." Ấn Tú nói trên mặt Du Cẩm toát ra vẻ thấp thỏm lo lắng thấy rõ, không giống ánh nắng mặt trời như Tiểu Liễu. "Nhưng người như cô bé, có mấy ai mà không thê thảm?"

Ấn Tú cũng trải qua hoàn cảnh thê thảm như thế từ năm hơn mười tuổi, giờ đây cuộc sống đã ổn định, nhiều khi có vài vị khách tinh mắt nói: "Bà chủ Ấn chắc hẳn đã phải trải qua nhiều chuyện, từng chịu khổ rất nhiều." Ấn Tú chỉ khẽ cười, không trả lời trực tiếp. Ai mà chẳng muốn an nhàn cao quý ngay từ trong bụng mẹ, nhưng cũng đừng lúc nào cũng trưng vẻ mặt tủi thân và đau khổ cho người khác xem.

Vẻ thảm thương của cô bé Du Cẩm đó viết rõ trên mặt và trong mắt, Ấn Tú chỉ hỏi: "Chị chỉ giới thiệu nơi đặt chân cho em một lần, sau này làm thế nào là do tự em chịu trách nhiệm, em có chịu không?"

Giây phút đó, trong mắt Du Cẩm thoáng qua ánh lửa quật cường, cô đồng ý.

"Kiếm được nhiều hay ít không phải vấn đề hiện tại mà cô bé phải đắn đo. Sức mạnh trong thâm tâm cô bé cần dần dần tỏa ra mới có thể từ bỏ gia đình đó." Ấn Tú nói, chị linh cảm cô bé sẽ làm được.

Chị Tiểu Anh, mới đầu khi chị bước vào xã hội, động lực gì đã khiến chị tiếp tục cố gắng? Phong Niên hỏi.

"Xuất sắc hơn người, và Mão Sinh." Ấn Tú trả lời rất nhanh, ngượng ngùng nhìn xuống, chuyển chủ đề: "Du Cẩm có rất nhiều điều không cam tâm, chị và cô bé chưa từng quen biết nhưng cô bé vẫn khóc trước mặt chị suốt hơn một tiếng đồng hồ." Sẽ có những nấc thang, có dây thừng và đò giang dành cho những người không cam tâm, cô bé sẽ tìm thấy.

"Động lực gì khiến em thi đỗ Đại học Bắc Kinh?" Ấn Tú hỏi lại Phong Niên.

Em chưa suy nghĩ kỹ, nguyện vọng lớn nhất của em khi đó là được sống xa nhà, lên đại học và lấy tiền học bổng sẽ không phải ngửa tay xin tiền bố mẹ. Cuối cùng Phong Niên đỏ mặt: "Một trong những nguyên nhân giúp em nỗ lực còn có Du Nhậm, cậu ấy quá ưu tú, em... em không muốn cách cậu ấy quá xa." Ấn Tú mím môi cười, nói "Ừ ."

Phong Niên nhấp rượu, bình tĩnh lại: "Trước đây em nghĩ lý tưởng của cuộc sống là những tháng ngày an nhàn tay chân và vui chơi thoả thích, vì em rất thích đọc sách, muốn đọc cả đời. Chỉ cần có một công việc không lo đói ăn, một nơi ở một mình và nhiều thời gian rảnh là được." Nghĩ theo cách này, em nghĩ vào đại học cũng tốt, do đó em quyết chí đuổi theo mục tiêu này cả chặng đường.

"Em không biết liệu mình có phải một người may mắn hay không. Mục tiêu em đã chọn luôn có thước đo có thể đong đếm, ví dụ như thi được bao nhiêu điểm, lấy điểm thành tích, xuất bản luận văn, v.v. Trong khi đó có rất nhiều người hoặc là không có mục tiêu, hoặc là có mục tiêu nhưng không biết nên cố gắng thế nào."

Luôn được mọi người gọi là "học bá" hay gì đó, thực ra so với những cái khổ trong cuộc sống, học vấn chẳng tính là gì, chưa kể Phong Niên chỉ luôn ở trong khuôn viên trường.

Nghe vậy, Ấn Tú mỉm cười: "Để tìm được mục tiêu còn phải xem cơ duyên, cố gắng cũng là một món tri thức. Người không có mục tiêu là như Du Cẩm bây giờ, chẳng khác nào một con ruồi không đầu vay tiền người ta đến Thâm Quyến tìm bạn trai. May mà được Du Nhậm đã phát hiện." Người có mục tiêu nhưng cố gắng sai cách chính là chị, khiến củi lửa rừng rực đốt cháy cả bản thân. Người chưa cố gắng đủ có lẽ là như Bạch Mão Sinh: "Nói muốn lấy chiếc đĩa giải thưởng Hoa Mai về trộn salad cho chị, nhưng chuyện yêu đã ảnh hưởng sự tiến bộ của em ấy trong nhiều năm qua."

"Vậy người có mục tiêu nhưng bất lực không thể cố gắng chính là em." Giọng của Du Nhậm truyền đến từ cửa tiệm, Ấn Tú ra đón: "Thật bất ngờ, em đến khá đúng giờ, chị để dành một phần thức ăn cho em."

"Lấy hết ra ăn đi." Du Nhậm vừa ngồi xuống đã soi xét Phong Niên: "Ồ, trông sắc mặt tươi nhỉ, Phong Niên, cậu sẽ không sao đâu."

Bất chợt, Du Nhậm ngồi bên trái Phong Niên, bên phải là chị Tiểu Anh, một người học rộng tài cao mặt mũi sáng sủa, một người tháo vát bên trong điềm tĩnh bên ngoài, hơn nữa, trước mắt không tiểu sinh nào gây chướng tai, không bóng dáng ai làm gai mắt.

Phong Niên đẩy cặp kính tròn lên, vui vẻ nói: "A, thật không ngờ." Không ngờ còn có ngày này. "Mình có tài đức gì đâu." Du Nhậm ngồi bên trái và chị Tiểu Anh ngồi bên phải cùng lúc giơ tay vò mái tóc xoăn của Phong Niên.

"Em tài đức rồi." Ấn Tú nói.

"Cậu đắc ý rồi." Du Nhậm cười.

Có thêm Du Nhậm tham gia, ba người trò chuyện càng vui hơn, Phong Niên nhìn qua đồng hồ: "Lát nữa có đi đón Tiểu Liễu không?"

"Có." Câu trả lời của Du Nhậm ngập ngừng trước khi lên tiếng, cô nói trời lạnh, lái xe đón cũng tiện. Đặt đũa xuống, uống trà, hắng giọng cho khỏi bị suy nghĩ tắc nghẽn, sau đó cầm đũa lên ăn dưới ánh nhìn chăm chú của hai người còn lại, bình thản chấp nhận bị soi mói

"Nhìn đủ chưa?" Du Nhậm hỏi Phong Niên và Ấn Tú, mắt nhịn nụ cười: "Đừng hóng hớt."

Phong Niên nói mình không hóng hớt, chỉ tò mò thôi. Mình ngại hỏi vì cậu không nói: "Nhưng mình có thể hỏi một câu được không?" Phong Niên ngoan ngoãn giơ tay phát biểu, Du Nhậm đồng ý.

"Du Nhậm, trong tình yêu, cậu coi trọng tâm hồn hay xác thịt?" Phong Niên gan dạ hỏi khiến Ấn Tú không khỏi trộm cười.

"Khác nhau theo từng giai đoạn. Hồi nhỏ thích cảm giác và ngoại hình, lớn hơn nữa thì thích tính cách và ngoại hình. Bây giờ... không biết nữa." Du Nhậm nói mình có mặt thiển cận: "Các cậu cũng đừng phủ nhận chính mình."

Hai người còn lại không lên tiếng, sau đó đồng ý: "Đúng vậy."

Du Nhậm không nói dối, bây giờ cô thậm chí không biết mình có đang yêu hay không chứ đừng nói đến tâm hồn hay xác thịt. Cô không ngừng bị cuốn vào vòng nước xoáy hỗn loạn của tâm hồn vì những viên đá ném đến của cô gái nhỏ.

Mỗi khi Viên Liễu muốn tiến một bước, Du Nhậm sẽ như đá chìm xuống lòng nước, nuốt chửng cơn sóng dậy. Mỗi khi Viên Liễu hiểu ý lùi một bước, Du Nhậm sẽ như bầu trời mây tan trăng sáng, năm tháng tĩnh lặng.

Cô hiểu. Khoảng cách của 11 năm là bao xa, trách nhiệm của 11 năm nặng nề đến nhường nào, 11 năm sẽ chỉ gây ra càng nhiều vết nứt trong sự cách biệt theo thời gian. Cô càng cho rằng chia ly là trạng thái tất yếu và bình thường, một khi đã nhìn rõ kết thúc, sẽ không thể đánh cược quá trình.

Cô lại bối rối. Cảm xúc càng ngày càng khó giải thích với Viên Liễu đang đẩy cô dần dần bước ra. Vì nếu không nhìn thấy Viên Liễu, cô sẽ không quen, cho nên luôn đến đón bất cứ khi nào có thời gian. Vì biết Viên Liễu vẫn là một đứa trẻ nửa người lớn, cho nên cô đang cố gắng tìm kiếm từng nơi "không phải trẻ con" hiện hữu từ Viên Liễu.

Cô như tự chui đầu vào rọ, và cũng giống một con thú bị mắc kẹt trong bẫy. Mỗi khi đêm đến, phần lý trí trong cô mách bảo phải lao ra ngoài, nhưng ngay ngày hôm sau, phần cảm tính lại thôi thúc hãy ngồi xuống như chưa có chuyện gì xảy ra.

Cái kén ngày càng dày hơn, con thú cũng ngày càng mệt mỏi. Cái kén quấn cô càng chặt, ngược lại cô càng cảm thấy an tâm - vì điều đó xuất phát từ trái tim, trái tim cô cần Tiểu Liễu. Khía cạnh "không phải trẻ con" của Viên Liễu cao lớn ở ngay cạnh cô thật đúng lúc, sưởi ấm cô, làm mát cô, khuấy động cô, an ủi cô, níu chặt cô, quấn lấy cô.

Cô đã thấy trăng đẹp đến nhường nào, đã biết Viên Liễu hồi hộp và phấn khích biết bao nhiêu trước nụ hôn đó, đã hiểu những lời ngoài lời trong và mọi loại lời muốn nói trong những tin nhắn hàng ngày của Viên Liễu...

Mưu hay kế giỏi, lý tưởng diệu kỳ, tinh tế thấu hiểu, thật lòng chân thành... Tình yêu dồi dào của tuổi niên thiếu, Du Nhậm hoàn toàn hiểu, vì cô cũng từng trải qua cái tuổi này.

Nếu có thể giả ngốc mãi thì tuyệt nhỉ? Nhưng Du Nhậm không thể, cô cảm thấy trạng thái "giống tình yêu" này như chiếc thùng lên men quay trong thời gian, không khí, nhiệt độ, áp suất, hệ vi khuẩn và tác dụng hóa học của nguyên liệu lên men... chúng tạo nên luật lệ riêng, xoắn vào với nhau tạo thành một Du Nhậm khác với tính cách độc nhất, "một Du Nhậm như đang kiếm tìm tình yêu trong mơ hồ".

Một khi quán tính mới trong tâm hồn phát tác, cứ đến 9 rưỡi hàng ngày, Du Nhậm sẽ quan sát bầu không khí sau giờ làm và hỏi về tiến độ ngày hôm đó, thậm chí có lần sau khi đón Viên Liễu về vẫn quay lại tăng ca làm nốt việc.

Có lẽ cô coi trọng tâm hồn. Cô đã dạy Viên Liễu cực kỳ ngoan ngoãn và vô cùng thông minh - sử dụng khả năng hiểu biết vượt quá độ tuổi của cô gái nhỏ để duy trì tình trạng mập mờ với Du Nhậm luôn giả vờ bối rối. Đôi khi vượt quá giới hạn, song vẫn có thể lui lại ngay lập tức.

Du Nhậm không uống rượu, Phong Niên thì uống một ít, ánh mắt của bạn cùng lớp cũ sáng như đuốc: "Du Nhậm, kiên nhẫn thêm một chút."

"Hả?" Du Nhậm nói mình rất kiên nhẫn. Kiên nhẫn chờ đợi ngày đó đến, kiên nhẫn chuẩn bị cho lần tự an ủi tiếp theo. Rất kiên nhẫn, thậm chí là bí mật nhấm nháp chút mật ong ít ỏi của cuộc sống đời thường tận nơi sâu nhất trong trái tim, tâm trí và ý thức.

Thật vô liêm sỉ. Trái tim Du Nhậm đau nhói vì bốn chữ này. Nói cái gì mà không ảnh hưởng đến tương lai của Viên Liễu hay không thao túng quyết định của em ấy chứ, tại sao vẫn đắm chìm trong ảo cảnh chỉ được tạo ra khi có kẻ xướng người hoạ?

Du Nhậm, ngươi thiếu thốn tình yêu đến thế sao?

Du Nhậm nhận ra cả Ấn Tú và Phong Niên đều không nói gì nữa, đều đang nhìn mình với ánh mắt xen lẫn đau lòng và khó hiểu.

"Mình không sao, mình vẫn luôn ổn mà." Nụ cười dần dần xuất hiện trên khuôn mặt Du Nhậm: "Hiếm có dịp ba người chúng ta ăn cùng nhau, mấy người đừng hòng làm mình khóc." Cô nói có một số chuyện, mình thực sự không thể làm được, thậm chí không thể cố.

Mình hiểu rõ, nên sẽ hạn chế cố gắng nhất có thể. Mình không thể nhẹ nhàng kéo em ấy vào khu vườn nhỏ của mình trước khi em ấy thực sự được mở mang tầm mắt về thế giới ngoài kia. Mình có thể làm vậy, nhưng sau 5 năm, 10 năm nữa, em ấy sẽ nghĩ gì về mình?

Tuy nhiên mình cũng không hiểu rõ, vẫn đã gắng sức.

"Ôi." Du Nhậm gãi đầu: "Phải đi đón người đây." Cô cười khổ: "Chỉ còn vài tháng nữa thôi, đôi cánh của chim non đang nhanh chóng cứng cáp." Nhưng chúng ta đã về tổ từ lâu, không còn cách nào khác, tuổi tác ở đó.

......